Toneelbond Nut en Vermaak Waregem

Toneelbond Nut-en-Vermaak Waregem speelt sinds 1978 jaarlijks een toneelstuk in het OC Nieuwenhove (vroeger KOCN) te Waregem. Deze traditie hopen ze nog lang te kunnen verderzetten.

HISTORIEK:  Door de toenmalige zangmaatschappij “ Deugd en Vreugd “ werd op 31 januari 1909  de ‘bovenzaal’ van de pas opgerichte jongensschool ingespeeld. Voor een afgeladen huis voerde de lokale maatschappij twee toneelstukken en een lied op. Zoals de traditie het toen wilde, werd de avond geopend met een drama, “ De koning der boschjagers” gevolgd door een komisch stuk “ A propos van Ezels “ en besloten met een grappig lied voor twee stemmen. Bij herhaling op 2 februari liep de bovenzaal weer vol. De opbrengst van die 2 feestavonden werd integraal geschonken aan pater Alphonse Van Hecke ter verfraaiïng van de kerk.

De zangmaatschappij ‘Deugd en Vreugd’ kon bogen op heel wat (spelende) leden zoals: Jan Ameye, Abido Coppens, August D’hondt, Ad. Delombaerde, Adolf Demeulemeester, Achiel Ducatteeuw, Alfred Coppens,jules Haerinck, Adolf Hooghe, Hugo Hooghe, Henri Naessens, Theophiel Vandenbogaerde, Hector Vandenbroucke, Remi Vandenbroucke en Clement Verplaetse. Die maatschappij evolueerde heel vlug tot de volbloed toneelmaatschappij “Vrij en Blij”, die ook gastvoorstellingen gaf in aanpalende gemeenten.

Even voor de eerste wereldoorlog onderging de maatschappij een nieuwe gedaanteverwisseling. Ze werd omgedoopt tot een heuse studiekring “Nut en Vermaak”, die een stille dood stierf bij het begin van de oorlog. In het jaar 1933 herrees de oudste katholieke culturele vereniging van Nieuwenhove. Het was pater Van Hemelrijck, een dynamisch Oblaten priester, die het idee opperde een groep jeugdige mannen regelmatig bijeen te brengen, om een katholieke studie- en ontspanningskern te vormen, waarvan hij geestelijke leiderschap zou opnemen.

Van den beginne af kreeg deze groep de oude naam “Studiekring Nut en Vermaak”. De stichtingsbijeenkomst vond plaats op 19 januari 1933. Eerste voorzitter werd Leon Coppens. Op 5 juli 1934 werd meester Medard Vercaemst zijn opvolger, en nog later werd meester Leon Verplaetse de derde voorzitter. De aangesloten waren toen: Albert Ameye – José Ameye – Robert Callens – Leon Coppens – Roger Coppens – Arthur Deleersnijder – Albert De Baere – Napoleon De Baere – Leon Defrene – Marcel Ducattteeuw – Rafaël Ducatteeuw – Maurits D’Haene – Albert Hooghe – Jozef Hooghe – Josué Hooghe – Jozef Manhaeghe – Jeroom Maebe – Gerard Naessens – Pol Lobel – Jeroom Mauroo – Michel Opsomer – Joseph T’Jollijn – Jules T’Jollijn – Leon Van Den Broucke – Prosper Vanhoenacker – Hiloné Vanhoutte – Marcel Van Marcke – Medard Vercaemst – Gerard Vereecke – Marcel Vereecke – Sylvère Vereecke – Albert Verplaetse en Leon Verplaetse. Een eerste bloeiperiode werd afgesloten door de benoeming van de proost.  Pater Van Hemelrijck ontving echter een nieuwe functie in de ‘Orde der Oblaten’. Toch ging de werking van de studiekring ononderbroken verder. 

Tweede periode voor “Nut en Vermaak”, maar de nieuwe pastoor wenste ietwat te sleutelen aan deze organisatie waarin tevens heel wat kruim en idealisme stak. Hij vond zo’n instelling een goede steun voor het parochieleven en wilde tot een structurele reorganisatie overgaan. Een nieuw bestuur kwam uit de bus. Doelstellingen en werkingsmodaliteiten werden op een rijtje gezet. In een geest van kameraadschap zou er aan ‘geestesontwikkeling’ worden gedaan, zonder enig onderscheid van rang of stand. Daarbij zou voor een gezonde volksontspanning worden gezorgd door het verzorgen van opvoerende toneelavonden. Regelmatig deed de studiekring een forse duit in het zakje door het houden van liefdadigheidsfeesten voor kerk en school.

Ieder jaar organiseerden ze toneelavonden die telkens een bomvolle zaal lokten. In het voorjaar brachten ze ingestudeerde stukken, met een bis-uitvoering enkele dagen later. In het najaar herhaalde zich hetzelfde scenario, maar dan met een ander repertoire. Meestal werd een ontroerend dramatisch toneelspel opgevoerd, dat werd gevolgd door een dolle klucht. De toneelvereniging durfde het aan diverse stukken op de planken te brengen zoals: “Als de sirène gaat” – “De mens wikt” – “Fredjes offer” – “ De wonderdoctoor” in 1934 – “Hoera, wij trouwen” 1936-1937 – “Moppie de ongeluksvogel” – enz……….. Tengevolge de tweede wereldoorlog deinde de werking stilaan uit. De (toneel) rollen werden echter tijdelijk overgenomen door de “ Vrouwelijke toneelbond van katholieke actie “ onder de kundige leiding van pater Cappoen. Op 20 en 27 februari 1944 stonden zij ondermeer borg voor de geslaagde organisatie van een “Bonten avond” met op het programma het toneelspel “ Die dames met de groene hoeden” aangevuld met reidansen en luimige liederen.

In juni 1945 blaast een nieuwe ploeg de herboren werking van de studiekring op gang. Drie moedige mannen durfden het aan de zaak ter hand te nemen, met name Raphaël Demeulemeester, Paul Vandendriessche en Lucien Verplaetse. Ten behoeve van de jongerenwerking Nieuwenhove werd in 1954 het oude podium in de bovenzaal van de jongensschool afgebroken en heropgebouwd aan de overzijde. Achiel François nam het timmerwerk voor zijn rekening. Een hele ploeg harde sjouwers zetten zich gedurende drie maanden aan het werk: o.a. Jacques Benoit, Andrea Callens, Marc Callens, Gilbert Clarysse, Frans Deviaene, E.H. Georges Vangheluwe, Etienne Vanheuverbeke en vele anderen. Vanuit de studiekring evolueert men naar een volwaardige toneelvereniging “Nut en Vermaak”. De regie lag toen vrijwel altijd in handen van de vaste huisregisseur  Raphaël Demeulemeester, die ondermeer zijn sporen verdiende bij de Waregemse toneelgroep “Pogen”. Naast regisseur was hij vaak ook nog speler en grimeur. Een greep uit de gespeelde stukken: “Stroopers in den kerstnacht” – “Een paard op zolder” – “Kosthuis Buller “ – “De klucht van den gestrafte met den koorde” – enz…….

Op het einde der 50-er jaren dienden de toneelactiviteiten opnieuw te worden gestaakt en werd de bloeiende toneelgroep ontbonden. Stabiliteitsproblemen van de bovenzaal jongensschool lagen aan de basis hiervan. Pas vanaf 1971 beschikten de Nieuwenhoofse verenigingen terug over een volwaardige zaal, met name het Kultuur- en Ontspanningscentrum Nieuwenhove (KOCN). Sindsdien zowat het trefpunt voor de meeste Nieuwenhoofse verenigingen. In opdracht en in organisatie van het feestcomité St.Margriet werden enkele gast-voorstellingen gegeven in het KOCN. Met uiterst beperkte middelen en een grote dosis creativiteit werd telkenmale een podium met decor ineengeknutseld !

Aldus werd de brede toneelinteresse terug opgewekt Dit was duidelijk de voorbode van de heropstart “Nut en Vermaak”. Onder impuls van het plaatselijke Davidsfonds, op zoek naar mogelijke activiteiten in het kader van “Het jaar van het dorp”, begon de idee te rijpen om het blijspel “Het dorp der Mirakelen” van Gaston Martens op te voeren. Er werd concreet uitgekeken naar toneelbelangstellenden onder alle sociale en culturele lagen van de plaatselijke bevolking. De zoektocht van Davidsfonds-bezieler Frans Deviaene en Karel Demeulemeester naar geschikte medewerkers bleek alvlug een succes te zijn. De eerste voorbereidende vergadering ging van start op 11 juni 1978, en op 11 en 12 november volgden de toneelvoorstellingen. Het succes van deze twee vertoningen steeg ver boven de verwachtingen en de heroprichting van een onafhankelijke toneelbond ‘Nut en Vermaak’ zou niet zo lang meer op zich laten wachten.

Aan toenmalig regisseur Ivan Himpe werd gevraagd om een eerste algemene vergadering voor te bereiden en statuten op te stellen met als doel de definitieve statutaire oprichting waar te maken. Op 3 december 1978 werd “Nut en Vermaak “ terug een feitelijke vereniging. De ‘algemene vergadering’ bestaat uit alle leden of medewerkers van de toneelbond. Wie wil deel uitmaken van het ‘hoofdbestuur’ dient zijn kandidatuur in. Uit de beschikbare kandidaten worden de vijf leden van het hoofdbestuur gekozen. Deze vijf hoofdbestuursleden maken onder zichzelf uit hoe ze hun functietaken verdelen. Zij houden zich vooral bezig met de keuze van het te spelen stuk, rolverdelingen, financiële en voorbereidende taken, enz….